Detacheren in de zorg

Verpleeghuizen moeten voldoen aan een lange lijst veiligheids- en kwaliteitseisen. Toch zijn er onderling nog altijd grote kwaliteitsverschillen tussen verpleeghuizen. Daarom is het programma ‘Thuis in het verpleeghuis’ opgesteld. Een plan om de verpleeghuiszorg de komende jaren niet alleen merkbaar maar ook meetbaar te verbeteren. Onlangs presenteerde minister Hugo de Jonge dit programma van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

Zorgprofessionals gehoord

Alle betrokken partijen in de verpleeghuiszorg hebben een rol in het verbeterprogramma. Alle zorgprofessionals worden gehoord en gaan met het programma ‘Thuis in het verpleeghuis’ samen in actie om het niveau van de verpleeghuiszorg te verhogen. Minister De Jonge erkent dat er ook nu al ontzettend hard aan de kwaliteit wordt gewerkt: “Op veel locaties zijn de verbeteringen al gewoon zichtbaar. Maar, de verpleeghuiszorg kan en moet merkbaar, meetbaar en voelbaar beter in elk verpleeghuis en op elke locatie.” Zo valt te lezen op de website van de Rijksoverheid.

Kwaliteitskader verpleeghuiszorg

Sinds het kwaliteitskader verpleeghuiszorg in 2017 is ingevoerd, moeten alle verpleeghuizen aan nieuwe kwaliteitseisen voldoen. Het programma ‘Thuis in het verpleeghuis’, geeft duidelijke aanwijzingen hoe de nieuwe eisen gerealiseerd moeten worden. Jaarlijks zal er extra geld van de overheid naar verpleeghuizen gaan, vanaf 2021 zo’n 2,1 miljard euro. Hierdoor worden de structurele uitgaven aan de verpleeghuiszorg 13 miljard euro per jaar. De extra investering moet leiden tot meer personeel (in totaal zeventigduizend mensen extra) en daardoor ook meer tijd en aandacht voor bewoners.

Kennis en technologische ontwikkeling

Een deel van het geld gaat naar personeel, een ander deel wordt ingezet om te investeren in nieuwe werkwijzen en technologische ontwikkelingen. Daarnaast kan het vergroten van kennis bij het personeel een positief effect hebben op de kwaliteit, daarom wordt ingezet op onderzoek en opleiding. Een belangrijk punt is dat de administratieve lasten en regeldruk worden verminderd. Overbodige regels waar verpleeghuispersoneel nu veel tijd aan kwijt is zullen worden afgeschaft. Een goede zaak volgens GTSzorg. “We hopen dat hiermee onder meer ook lange wachttijden in verpleeghuizen worden verminderd.”

Uit onderzoek van recruitmentbureau YoungCapital en onderzoeksbureau Motivaction blijkt dat een groot deel van de Nederlandse jongeren tot 17 jaar een droombaan voor ogen heeft. RTL4 speelt daar met het programma ‘Van Passie Naar Droombaan’ op in. Presentatrices Sonja Silva en Dounia Rijkschroeff helpen in dit programma mensen op weg om van hun passie hun droombaan te maken. Daarvoor bezoeken ze professionals die hun persoonlijke ervaringen delen en advies geven over hoe je van je passie je droombaan maakt.

Werken in de zorg een droombaan

Onlangs bezochten de makers van dit programma het kantoor van GTSzorg. Presentatrices Dounia Rijkschroeff sprak met directeur Edwin Exoo en een aantal van onze medewerkers die werken in de verpleging en verzorging. Benieuwd naar hun verhaal? Bekijk de uitzending zaterdag 7 juli om 17.00 uur op RTL4. Of de herhaling op zondag 8 juli om 13.30 uur.

Steeds meer jonge medewerkers in de zorg vallen uit. Het ziekteverzuim onder jonge zorgmedewerkers in de leeftijd van 26 tot en met 35 jaar is in 2017 met 27% gestegen ten opzichte van 2014. Vooral mentale problemen doen het jonge personeel de das om. Zo blijkt uit cijfers van Vernet Verzuimnetwerk en pensioenfonds PFZW.

Verzuimcijfers stijgen

Verder toont het onderzoek aan dat de verzuimcijfers in de gehele zorgbranche zijn gestegen. Ook oudere medewerkers verzuimen vaker. In veel gevallen vanwege fysieke problemen, zoals chronische overbelasting van de gewrichten. Waarom jonge zorgmedewerkers vaker uitvallen vanwege mentale problemen is niet onderzocht. Gespeculeerd wordt dat de mentale belasting wordt beïnvloed door sociale media, complexe zorgvragen, weinig tijd en dubbele belasting thuis en op het werk.

’Werken in de zorg’

Het terugdringen van werkdruk en regeldruk is een van de thema’s die centraal staan in het onlangs gelanceerde actieprogramma ‘Werken in de zorg’. Hierin geeft het kabinet aan hoe het de personeelstekorten in de zorg gaat aanpakken. Het actieprogramma pleit onder andere voor jobcarving (opsplitsen van fucnties), taakherschikking, minder administratieve lasten en meer gebruik van digitale technieken en e-health.

Medewerkers zorgvuldig screenen

Edwin Exoo, directeur van GTSzorg reageert: “Werken in de zorg is niet voor iedereen weggelegd. In de zorg werk je met mensen, iedere dag is anders. Mentaal moet je stevig in je schoenen staan. Toch schrik ik van de cijfers die aantonen dat vooral jonge zorgmedewerkers vaak uitvallen vanwege mentale problemen. Bij ons is dat gelukkig niet het geval. Om dat ook in de toekomst te waarborgen hanteren wij een zorgvuldige screening van personeel.”

Zorginstanties hebben het moeilijk. Uit onderzoek van het CBS blijkt dat over het jaar 2016 bijna een derde van de zorginstellingen verlies leed. Reden hiervoor is dat de personeelskosten sneller stijgen dan de inkomsten van de zorginstellingen.

Verliesgevende zorginstanties

Het aantal verliesgevende zorginstanties bedraagt 30 procent, tegenover 24 procent een jaar eerder. Organisaties die het meest verlies lijden zijn verpleeg- en verzorgingshuizen. Ook thuiszorginstanties hebben het moeilijk. Van deze groep was 40 procent verliesgevend, samen bedroeg het verlies 65 miljoen. Toch lijkt de financiële toekomst voor de verpleeghuizen iets rooskleuriger. De verpleeghuiszorg krijgt er de komende jaren van het kabinet namelijk geld bij. Dit jaar alleen al een bedrag van 435 miljoen euro. Dat geld zal onder andere worden ingezet voor meer personeel.

Ziekenhuizen en gehandicaptenzorg doen het beter

Ziekenhuizen en gehandicaptenzorg doen het aanzienlijk beter. Het aantal verliesgevende ziekenhuizen daalde in 2016 zelfs van 15 naar 10 procent. In de gehandicaptenzorg wordt in ruim tachtig procent van de instanties zelfs winstgemaakt. Dat het niet alle zorginstellingen zo voor de wind gaat heeft te maken met de loonsverhoging in de nieuwe cao. Daarnaast is de onregelmatigheidstoeslag sinds 2016 ook geldig over de verlofuren van het personeel. De regeling is bovendien met terugwerkende kracht ingevoerd vanaf 2012. Instellingen moesten hierdoor over vier jaar extra toeslag terugbetalen aan hun personeel.

Tarieven zorgondersteuning GTSzorg

“Dat hakt erin”, aldus Edwin Exoo, directeur van GTSzorg. “Daarom zijn wij zo transparant mogelijk wanneer zorginstellingen via ons personeel inhuren. Zo hanteren wij altijd dezelfde tarieven, of het nu gaat om één dienst of een contract voor een half jaar. Bovendien hoeven zorgorganisaties bij ons geen verplicht aantal uren af te nemen en kunnen zij kosteloos annuleren. Op die manier proberen we snel en zonder al te veel administratieve rompslomp zorgondersteuning aan te bieden.”

Nederlandse zorg, van huisarts tot medisch specialist, is goed toegankelijk zo blijkt uit onderzoek van IQ Healthcare. 98 procent van de inwoners heeft een vaste huisarts en weet zo de weg naar de juiste zorg te vinden. Ander pluspunt voor ons land is dat ook ’s avonds en in weekenden makkelijk een beroep kan worden gedaan op zorg. Specifiek voor ouderen geldt dat zij een betere toegang tot zorg hebben dan ouderen in andere landen met een gelijk welvaartsniveau.

Eenzaamheid ouderen

Minister De Jonge van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) presenteerde het onderzoek van IQ Healthcare aan de Tweede Kamer. Uit het onderzoek blijkt dat er ook zaken minder goed gaan in Nederland: veel ouderen voelen zich eenzaam. Eenzaamheid komt volgens het onderzoek voor bij 17 procent van de Nederlandse ouderen. Hiermee scoort Nederland slechts middelmatig. Echter is de meerderheid van ouderen in verpleeghuizen tevreden, zo blijkt uit onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau. In dit onderzoek zijn ook de sociale netwerken van ouderen meegenomen.

Verbeterpunten voor Nederlandse zorg

Andere zaken waarbij Nederland niet tot de topscoorders behoort, zijn valpreventie en gezondheidsbevordering bij ouderen. Ook voor de zorg in het algemeen komen uit het onderzoek verbeterpunten naar voren. De zorgcoördinatie kan bijvoorbeeld beter. Van chronisch zieke patiënten heeft amper de helft een duidelijk behandelplan.

“Meer uren en opleidingsmogelijkheden in zorg”

“Dat moet beter”, stelt Edwin Exoo, directeur van GTSzorg. “Ook de Nederlandse nazorg is voor verbetering vatbaar. Dat we op deze gebieden minder goed scoren heeft volgens de minister te maken met de communicatie tussen de verschillende spelers in de zorg. De overdracht verloopt lang niet altijd soepel en daardoor ontstaan misverstanden of gaat informatie verloren. In de praktijk merken wij dit ook wel eens en ik denk dat dit vooral te wijten is aan de hoge werkdruk. Daarom pleiten wij voor uitbreiding van uren en opleidingsmogelijkheden, zodat er voldoende tijd en aandacht is voor de patiënt, zijn familie en eventuele mantelzorgers.”

De verpleegkundigen staan op nummer één als het gaat om de meeste baankansen in de zorg, op de voet gevolgd door de verzorgenden IG. Uitzendbureau Randstad bracht voor 2018 een overzicht uit van beroepen waarin het meeste werk te vinden is. Binnen de zorg zijn verpleegkundige en verzorgenden (individuele gezondheidszorg) de meest gevraagde functies. Op de derde plaatst staat de tandarts, die stond vorig jaar nog bovenaan.

Meest vraag naar personeel in zorg

Randstad stelt jaarlijks een lijst van kansrijke beroepen samen op basis van gegevens van het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS), het UWV, vacaturesite Jobdigger en het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA) van de Universiteit Maastricht. Het overzicht van Randstad geeft werkzoekenden een beeld van de meest gezochte professionals. Daarbij maakt het uitzendbureau een verdeling in tien beroepsgroepen. De zorg behoort daarbij tot de beroepsgroepen met de meeste vraag naar personeel.

Personeelstekort in zorg

Dit personeelstekort is een van de grootste uitdagingen van de zorgsector, zo staat ook te lezen in Nursing, het vakblad voor verpleegkundigen. Naar verwachting blijft het tekort aan personeel in de zorg nog zeker zes jaar een probleem. De beroepsvereniging voor verzorgenden en verpleegkundigen (V&VN) stelde eind vorig jaar in een onderzoeksrapport dat het salaris voor verpleegkundigen en verzorgenden moet worden verhoogd. Bovendien zijn er extra stageplekken nodig. Investering in scholing en een goed doordacht personeelsbeleid kunnen verder helpen het personeelstekort terug te dringen.

Veel ouderen in verpleeg- en verzorgingshuizen zijn best tevreden, zo blijkt uit een onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP). Acht op de tien bewoners heeft het prima naar zijn zin in het verpleeghuis. In het rapport ‘Gelukkig in een verpleeghuis’, is in kaart gebracht hoe het staat met de leefsituatie van ouderen. Om dit te beoordelen werd gekeken naar zaken als gezondheid, sociale netwerken en financiële situatie.

Verpleeghuizen kwamen de afgelopen jaren vaak negatief in het nieuws. Door bezuinigingen zou er te weinig aandacht zijn voor ouderen. Een andere oorzaak van de soms moeilijke situatie in de ouderenzorg is volgens het SCP ook dat alleen de meest kwetsbare mensen in verpleeghuizen belanden. Dit omdat ouderen steeds langer zelfstandig blijven wonen; pas als hulp echt noodzakelijk is, komen ze in een verpleeghuis terecht.

Het verpleeghuis is het einde

Door de negatieve berichtgeving rondom de zorg in verpleeghuizen, hebben mensen ook twijfels over de kwaliteit van de zorg. Er zijn zeker nog verbeterpunten vinden ook specialisten ouderengeneeskunde Freya Angenent en Lauke Bisschops. Maar over het algemeen is het verblijf in een verpleeghuis goed, schrijven ze in hun boek ‘Het verpleeghuis is het einde!’. Voor dit boek vroegen ze vijftig verpleeghuisbewoners naar hun ervaringen, die bleken veelal positief. Al realiseren de schrijvers zich ook dat hun boek niet geheel representatief is, omdat alleen ouderen die goed over hun leven kunnen vertellen mee hebben gedaan. Toch draagt het boek wel bij aan het verbeteren van het verpleeghuis-imago, denken de specialisten ouderengeneeskunde. Belangrijk, want daardoor kiezen ook weer meer mensen voor een baan in het verpleeghuis.

Op 10 oktober heeft het kabinet Rutte III het regeerakkoord ‘Vertrouwen in de toekomst’ gepresenteerd. Een groot deel van dit nieuwe regeerakkoord is aan de zorg gewijd, maar liefst zes pagina’s. Het kabinet belooft onder meer te investeren in de zorgsector, maar met name in de zorg voor ouderen. Dit werd al duidelijk uit de regeringsplannen voor 2018 die tijdens Prinsjesdag werden gepresenteerd. Verder meldt het regeerakkoord dat er meer wordt ingezet op preventie en gezondheidsbevordering.

Meer geld voor ouderenzorg

Er wordt 2,1 miljard euro geïnvesteerd in verpleeghuizen. Het geld gaat onder meer naar het personeel. Zo kan er meer, en beter opgeleid personeel worden ingezet in verpleeghuizen. Daarnaast wordt geld beschikbaar gesteld voor e-health in de ouderenzorg, namelijk 40 miljoen euro deze periode en vervolgens 5 miljoen euro per jaar. Voor preventie en gezondheidsbevordering wordt deze kabinetsperiode 170 miljoen euro beschikbaar gesteld. Daarna 20 miljoen euro per jaar. Dit geld is met name bedoeld voor het bestrijden van overgewicht en roken.

Bezuinigingen in de zorg

De medisch-specialistische zorg, de geestelijke gezondheidszorg, huisartsenzorg en wijkverpleging krijgen minder te besteden. In totaal moeten ze maar liefst 1,9 miljard euro bezuinigen. Daarnaast gaat de overheid strenger selecteren op het inkopen van medicijnen en worden medicijnen duurder. Het verplichte eigen risico blijft 385 euro, maar zorgpremies zullen hierdoor hoger worden.