Gemiste zorg door hoge werkdruk verpleegkundigen

De werkdruk onder verpleegkundigen is hoog. Dat kan leiden tot gemiste zorg. Oorzaken hiervan zijn hoge administratieve lasten, personele onderbezetting en een complexere zorgvraag. Dit blijkt uit resultaten van de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA), het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), de Nederlandse Organisatie voor toegepast-natuurwetenschappelijk onderzoek (TNO) én een onderzoek van de V&VN onder bijna 1300 verpleegkundigen.

Ook een enquête onder werkgevers van het onderzoeksprogramma Arbeidsmarkt Zorg en Welzijn (AZW) toont aan dat de werkdruk in de zorg de afgelopen jaar hoog is gebleven, vooral in de huisartsenzorg en ziekenhuizen.

’Gemiste zorg’ bestrijden met ‘Beter-laten-lijst’

Hoe hoger de werkdruk van een verpleegkundige, des te groter is de kans dat deze bepaalde zorghandelingen niet uitvoert. Vooral de basiszorg, zoals routinechecks en zorg voor voeding, worden nogal eens overgeslagen. Deze zorg die noodzakelijk is voor de patiënt, wordt ‘gemiste zorg’ genoemd.

Edwin Exoo, directeur van GTSzorg: “Om deze gemiste zorg te bestrijden heeft de V&VN het V&VN-noodplan gelanceerd met daarin aanbevelingen om te stoppen met handelingen waarvan de toegevoegde waarde voor patiënten niet is aangetoond. Dit zijn de ‘beter-laten-handelingen’ die door onderzoekers van het Radboud UMC zijn opgesteld.”

Klinisch leiderschap door verpleegkundigen

Op de website van V&VN is de Beter-laten-lijst te raadplegen. De lijst is volgens het rapport van de V&VN een eerste stap naar kwaliteitsverbetering. Een volgende is het tonen van klinisch leiderschap door de verpleegkundige. “Oftewel, de verpleegkundige moet in iedere situatie nadenken over het nut van bepaalde handelingen. En, wanneer nodig, daarover met collega’s, zoals artsen, in gesprek. De Beter-laten-lijst kan hierbij een leidraad vormen.”

Digitalisering de oplossing voor hoge werkdruk?

Volgens de werkgevers die de enquête van AZW invulden, moet er daarnaast ook worden ingezet op personeelswerving en het efficiënter en eenvoudiger vormgeven van werkprocessen. Dit zal ook de administratieve lasten verminderen. Kan ook digitalisering bijdragen aan het ontlasten van de werkdruk voor verpleegkundigen? Daarover zijn de werkgevers het niet allemaal eens. Een meerderheid van de werkgevers verwacht dat de vraag naar (cliëntgebonden) personeel niet zal afnemen. Wel is de verwachting dat er andere vaardigheden van het personeel nodig zijn.

Exoo vult aan: “Die verwachting hebben wij ook. Als personeel weet hoe ze met ICT moet omgaan, dan pas kunnen innovaties in de zorg bijdragen aan de oplossing van het personeelstekort. Wij pleiten daarom voor het regelmatig bijscholen en coachen van verpleegkundigen. Maar ook adviseren wij zorginstellingen om te werken met gedetacheerden die nieuwe kennis inbrengen.” Lees meer