Uit onderzoek van RTL Nieuws blijkt dat het tekort aan verpleegkundig personeel leidt tot gevaarlijke situaties voor patiënten. De duizenden verpleegkundigen die deelnamen aan het onderzoek gaven onder andere aan dat er niet genoeg tijd is voor iedere patiënt. Werken onder tijdsdruk verhoogt de kans op fouten. En dat is zorgwekkend. De drie grootste problemen die genoemd werden, zijn:

1. Fouten met medicatie
2. Personeel dat handelingen moet uitvoeren zonder de juiste diploma’s (hiervoor richtte FNV een meldpunt op)
3. Overlijden door te weinig handen aan bed

Of het laatste, meest ernstige, probleem daadwerkelijk komt door een personeelstekort heeft de onderzoeksredactie niet vast kunnen stellen. Toch bewijst dit onderzoek dat er snel iets gedaan moet worden om het personeelstekort op te lossen. Eerder schreven wij al over vier ontwikkelingen die nodig zijn om zorg in de toekomst te waarborgen.

Anders roosteren

Versoepeling van de regels is er daar één van. Geef medewerkers zelf de regie over hun rooster. Laat ze aangeven welke werktijden voor hen het fijnste zijn. Verplicht ze niet om onregelmatige diensten te werken. Wij vinden dat het om onze medewerkers draait. Iemand die zijn privéleven fijn kan combineren met zijn baan, gaat met meer plezier naar het werk. Wij werken al lange tijd op deze manier. Dat het werkt, bewijzen deze reacties.

Op 3 november 2019 richtte FNV Zorg & Welzijn een meldpunt op voor stagemisbruik in de zorg. Tot 31 december 2019 zijn er ruim 1000 meldingen binnengekomen. De definitieve cijfers zal de vakbond binnenkort publiceren. De meldingen gaan met name over de begeleiding en inzet van de stagiairs. Te weinig begeleiding, handelingen verrichten waarvoor nog geen bevoegdheid is en volledig ingezet worden als werknemer, zijn veelgehoorde klachten.

”Verrassend mensenwerk”

Ook op social media uitten stagiairs in de zorg steeds vaker hun frustraties. Omdat wij ook graag met studenten werken, hopen wij dat er iets met de meldingen gedaan wordt. Ondertussen vroegen wij onze eigen medewerkers ook hoe zij hun werk bij GTSzorg (hebben) ervaren. De reacties waren gelukkig positief. “Werken in de zorg is altijd weer verrassend mensenwerk”, reageerde een enthousiaste student. Een andere studente, de 22-jarige Mijke die voor ons werkzaam is als 3-IG’er, vertelt:

“Op dit moment combineer ik mijn studie Verpleegkunde aan de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen met een baan in de zorg. GTSzorg biedt veel mogelijke werkplekken, zodat ik zelf kan kiezen welke ik interessant vind. Bovendien kan ik zo op verschillende plekken ervaring opdoen en maak ik kennis met diverse doelgroepen. Zoals de thuiszorg, het verpleeghuis en de psychiatrie. Als 3IG-er heb ik veel verantwoordelijkheden, maar dat maakt het werk ook wel weer uitdagend. Ik verzorg bijvoorbeeld ADL-, wond-, stoma- en katheterzorg, psychosociale begeleiding en het contact met familie en huisarts.”

Bijbaan in de zorg

Mijke en de andere studenten die bij ons werken, lopen geen stage. Zij hebben via GTSzorg een bijbaan in de zorg als verzorgende 3IG en dragen daar ook een certificaat voor. Volg jij ook een HBO-V-opleiding? Dit zijn je mogelijkheden.

Tegenwoordig is het heel normaal dat iemand die thuishulp ontvangt, verschillende gezichten ziet. Het tekort aan vast personeel in de zorg vraagt soms om een creatieve planning. Personeel wisselt waardoor cliënten makkelijk de deur openen voor iedereen. Hierin schuilt gevaar, want er zijn mensen die hiervan misbruik maken. Hoe makkelijk is het om een wit jasje aan te trekken met een logo erop en jezelf voor te stellen als zorgmedewerker? Om vervolgens de cliënt te beroven, intimideren of frauderen. Het is triest, maar het gebeurt.

Veel fraude en misstanden in de zorg

Dit is precies de reden waarom wij iedere zorgmedewerker die bij ons in dienst treedt, onderwerpen aan een screening. En iedere medewerker die uit dienst treedt, moet altijd zijn jasje inleveren. Ook bij andere zorginstellingen is dit meestal het beleid. Helaas is dit niet de oplossing van het probleem. Vooral kwetsbare mensen zijn vaak de dupe, zoals verstandelijk beperkten, mensen met psychische problemen of een verslaving. Dit blijkt uit onderzoek van Informatie Knooppunt Zorgfraude (IKZ). Jaarlijks krijgen zo’n 1000 mensen met fraude of misstanden te maken. Ze krijgen bijvoorbeeld minder zorg dan waarvoor ze betalen. Of erger: ze worden mishandeld of geïntimideerd door een zorgmedewerker.

Samen houden we de zorg veilig

Iedereen heeft recht op veilige zorg. Daarom startte de Rijksoverheid deze zomer een campagne ‘Het houdt niet op, totdat je iets doet’. Samen houden we de zorg veilig. Daarop wijzen wij onze medewerkers en klanten keer op keer. Deze 5 tips kunnen helpen om de veiligheid binnen jouw zorgorganisatie te blijven controleren.

Onlangs vertelde een van onze gedetacheerden dat ze als eindverantwoordelijke was opgesteld op een afdeling waar ze nog niet eerder had gewerkt. De rest van het personeel bestond volledig uit leerlingen. Ze had dit aangekund, maar vroeg zich af of het de juiste oplossing was voor de afdeling en cliënten? Helaas komt het steeds vaker voor dat diensten worden ingevuld door stagiairs. Op zich is daar niets mis mee. Mits de student goed wordt begeleid. En daar ontbreekt het vaak aan. Is het een kwestie van verkeerd plannen? Zijn er onverwacht zieken? Of is de werkdruk te hoog? Meestal komt het erop neer dat er een tekort is aan vast personeel. Hierdoor is het logisch dat organisaties steeds vaker studenten inzetten.

Meldpunt FNV Zorg & Welzijn

Meer en meer stagiaires in de zorg krijgen tijdens hun leerperiode al direct de volledige verantwoordelijkheid over een groep cliënten, zo meldt ook FNV Zorg & Welzijn. Soms moeten leerlingen handelingen verrichten waarvoor ze nog niet bevoegd zijn, bleek uit de meldingen die binnenstroomden via het NPO Radio 1-programma De Reporter. Dit was voor de vakbond genoeg aanleiding om een meldpunt op te richten. Via het meldpunt van FNV Zorg & Welzijn kunnen leerlingen, stagiairs, maar ook medewerkers in de zorg hun klachten kwijt en ervaringen delen. Sinds de opening van het meldpunt op 3 november zijn er al bijna 300 meldingen binnengekomen. Daarom heeft de vakbond besloten het meldpunt langer open te laten tot 6 januari en uit te breiden voor de hele sector zorg & welzijn.

Stagiairs, we hebben jullie nodig!

Gelukkig hebben leerlingen en stagiairs in de zorg nu de mogelijkheid om van zich te laten horen. Want laten we alsjeblieft zuinig op ze zijn. Onnodig veel werkdruk op hun schouders leggen, werkt volgens ons averechts. De een wordt er onzeker door, de ander verliest het plezier in het werk. Terwijl we juist de jonge mensen in de zorg erg hard nodig hebben. Zij moeten zich bovenal veilig voelen op hun werkplek en de kans krijgen om te leren.

Op zoek naar een stageplek?

Wij zijn heel blij met studenten. HBOV-studenten kunnen bij ons aan de slag op 3IG-niveau. Ben je geïnteresseerd? Kom gerust eens kennismaken. We zijn bereikbaar via telefoonnummer 024 – 373 64 44.

De komende jaren zullen werkgevers steeds meer behoefte hebben aan hoger opgeleid personeel. Niet voor niets zullen ze meer sturen op het (bij)scholen van hun huidige werknemers. Dit blijkt uit een rapport van het Onderzoeksprogramma Arbeidsmarkt Zorg en Welzijn (AZW). Daarnaast geven onderzoekers in het rapport aan dat er tot 2020 in de zorg meer vraag naar personeel dan aanbod zal zijn. Oftewel, het aantal vacatures in de zorg neemt toe.

Toename personeelsbehoefte zorg

Op basis van verschillende scenario’s werden eventuele personeelsoverschotten en -tekorten berekend, die er tot 2020 op de arbeidsmarkt in de zorg kunnen ontstaan. In 2016 werd er een omslagpunt waargenomen. In dat jaar veranderde de zorgmarkt van een krimp van werkgelegenheid naar een toenemende personeelsbehoefte. Deze groei zal de komende jaren bovendien toenemen waardoor er meer zorgvacatures komen, zo stellen de onderzoekers. Echter, niet alleen trokken MBO- en HBO-opleidingen minder studenten, ook was er een grote uitstroom van werknemers en vergrijsde de zorgbranche.

Groei aantal vacatures zorg

Uit het rapport van AZW blijkt dat er op termijn in de zorg op MBO-niveau 4 personeelstekorten te zien zullen zijn. GTSzorg beaamt dit en merkt op dat er naast 3IG-ers ook meer zorgpersoneel op MBO 4-niveau gezocht wordt. 3IG-ers worden met name in regio Tiel gezocht, zorgmedewerkers niveau 4 zijn met name in omgeving Uden gewenst. Volgens de onderzoekers van AZW zal het voor werkgevers daarnaast lastiger worden om voldoende HBO-verpleegkundigen aan zich te kunnen binden. Het tekort eraan wordt in het jaar 2020 op zo’n drie tot zes procent geschat; dit betekent 5.000 verpleegkundevacatures in datzelfde jaar.

Bijscholing werknemers zorg

Volgens het AZW zal er een mismatch ontstaan op het gebied van medewerkercompetenties. Zo wordt er in de toekomst meer gebruik gemaakt van techniek en digitale vaardigheden en zal het accent rusten op zelfregie van de cliënt. Dit houdt in dat het personeel meer gezondheidsvaardigheden en digitale vaardigheden moet aanleren. Om aan de hogere kwaliteitseisen te voldoen, zal er een grotere vraag zijn naar personeel op HBO- en MBO 4-niveau. Het AZW meldt dat in 2016 90 procent van de werkgevers in de branche zorg en welzijn bijscholing heeft aangeboden aan het personeel. Veertig procent van de werkgevers zorgde ervoor dat personeel kon worden bijgeschoold naar een hoger niveau. 25 procent van de werknemers schoolde zich bij op het vlak van veiligheid, tien tot vijftien procent deed een opleiding die te maken had met technologie, cliëntvragen, preventie, signaleren en het werken met zwaardere cliënten. Op het gebied van digitale vaardigheden hebben alle medewerkers van GTSzorg inmiddels een bijscholing afgerond. Op die manier zijn zij voorbereid op deze toekomstige aanpak in de zorg.

Uit onderzoek van TNO is gebleken dat de helft van het personeel in de zorg weleens te maken heeft met agressie. Daarop nam de beroepsvereniging voor verpleegkundigen en verzorgenden een enquête af met als onderwerp ‘Agressie in de zorg’. Hieruit bleek dat 7 van de 10 ondervraagden zo nu en dan te maken heeft met zowel verbale als fysieke agressie. 17 procent meldt dat dit dagelijks gebeurt, 26 procent heeft er wekelijks mee te maken.

Agressie in de zorg: tips om ermee om te gaan

Agressie in de zorg kan leiden tot stress, burn-outs, maar ook ziekteverzuim. Daarom geeft GTSzorg haar gedetacheerde zorgverleners onder andere de volgende vijf tips om beter om te gaan met agressie op de werkvloer.

Tip 1: Stel de situatie vast

Wanneer een zorgvrager zijn of haar zin niet krijgt, reageert deze vaak volgens een vast patroon. Van stemverheffing tot dreigementen. Een automatische lichamelijke reactie is dat de hartslag verhoogt, de spieren aanspannen en adrenaline door het lichaam giert. Hierdoor neemt ook de spanning tussen cliënt of patiënt en de zorgverlener toe. Zaak is om hier niet aan toe te geven. Haal diep adem, neem afstand en stel vast wat er gebeurt. Reageer vervolgens – als de situatie dit toelaat – begripvol. Of geef aan dat je het vervelend voor cliënt vindt. Zo wordt de cliënt vaak rustiger.

Tip 2: Vraag om wederzijds begrip

Nu er begrip is getoond en naar de cliënt is geluisterd, kan er ook aan hem of haar om wederzijds begrip worden gevraagd. Respect komt immers van twee kanten. Leg uit waarom de situatie tot stand is gekomen. Wees duidelijk, ga niet in discussie of onderhandeling.

Tip 3: Maak duidelijke afspraken

Bespreek met collega’s welk gedrag wordt getolereerd en welk gedrag niet. Het kan namelijk voorkomen dat collega’s tegen elkaar worden uitgespeeld door een cliënt of patiënt. Stem samen regels af en wees duidelijk naar elkaar toe. Zo weet iedereen waar hij of zij aan toe is.

Tip 4: Accepteer bepaald gedrag niet

Zwijgen is toestemmen. Daarom is het belangrijk om situaties niet te laten gebeuren, zodat escalatie wordt voorkomen. Door het negeren van bepaald gedrag geef je namelijk stiekem de zorgvrager een vrijbrief om dit gedrag een volgende keer weer te vertonen. Je creëert zo een bepaalde omgangsnorm. Probeer bepaald gedrag daarom niet te accepteren.

Tip 5: Wees bewust van eigen gedrag

Door verkeerd te reageren op bepaalde signalen, kunnen zorgprofessionals geconfronteerd worden met geïrriteerd of zelfs agressief gedrag van zorgvragers. Wees je daarom bewust van de invloed die je hebt op je omgeving. Agressie is tweerichtingsverkeer. Bepaald gedrag kan escalerend werken, ander gedrag juist de-escalerend. En soms is er een verschil van beleving waarop een cliënt anders reageert dan de zorgmedewerker. Voorkom ook het praten in de we-vorm. Hiermee zorg je er namelijk voor dat de zorgvrager het gevoel krijgt dat jij als zorgmedewerker alle macht bezit.

Beter omgaan met agressie tegen zorgverleners

GTSzorg veroordeelt elke vorm van agressie ten opzichte van zorgverleners. Niet voor niets zet het bureau zich in tegen agressie in de zorg. Niet alleen pleit GTSzorg voor een goede landelijke registratie van agressie-incidenten, ook probeert het bureau met duidelijke tips en regels zorgverleners voor te bereiden op situaties, zodat zij beter met agressie kunnen omgaan. Daarnaast hanteren wij een zorgvuldige screening van zorgpersoneel.

Risico naheffing ligt straks bij werkgever

De vervanger van de huidige Verklaring arbeidsrelatie (VAR) zorgt ervoor dat uw onderneming per 1 januari 2016 te maken kan krijgen met een naheffingsaanslag of correctieverplichting voor de loonheffingen. Staatssecretaris Wiebes van Financiën heeft dat recent aangegeven in de memorie van antwoord.

Door de invoering van de Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties loopt u als werkgever straks het risico op een naheffing of correctie, terwijl dat risico nu bij de opdrachtnemer ligt. Als de Eerste Kamer op 27 oktober instemt met de nieuwe wet, wordt de VAR per 2016 vervangen door een stelsel van modelcontracten. Onlangs gaf staatssecretaris Wiebes van Financiën in een memorie van antwoord (pdf) meer duidelijkheid over deze nieuwe werkwijze (tool).

Conform het contract werken

Uit de memorie van antwoord blijkt dat de fiscus per 1 januari 2016 een naheffingsaanslag of correctieverplichting voor de loonheffingen kan opleggen als er sprake is van feitelijk werknemerschap. Dit is het geval als u wél een goedgekeurd contract getekend heeft, maar in de praktijk niet conform dit contract werkt. Onder de huidige regelgeving ligt het risico op bijbetalen meestal bij de opdrachtnemer, omdat de fiscus voor een naheffingsaanslag bij de opdrachtgever moet bewijzen dat de opdrachtgever het oogmerk had om de VAR te gebruiken om loonheffingen te ontlopen. Dat bewijs is bijna nooit te leveren.

Gebruikmaken van goedgekeurde contracten

De enige situatie waarin u zeker weet dat u niet met een naheffingsaanslag of correctieverplichting geconfronteerd wordt, is als u een goedgekeurd contract gebruikt én in de praktijk daadwerkelijk conform de bepalingen in dit contract werkt. Alleen in dat geval hoeft u geen loonheffingen af te dragen voor de opdrachtnemer en hoeft u zich ook geen zorgen te maken over naheffing en correctie. De Belastingdienst heeft inmiddels de eerste modelcontracten gepubliceerd. Het gaat pas om enkele specifieke contracten, maar de lijst met voorbeelden wordt aangevuld zodra er meer contracten goedgekeurd zijn.